အင်းလေးကန်၏ လည်ပတ်ကြည့်ရှုစရာများ

အင်းလေးကန်၏ သင် မသိသေးသောအကြောင်းအရာများ

အင်းလေးကန်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာဒုတိယအကြီးဆုံးကန်ဆိုတာ သင်သိပါသလား?  အင်းလေးကန်ဟာ ခန့်မှန်းခြေ မျက်နှာပြင် အကျယ်အဝန်း 44.9 စတုရန်းမိုင် နှင့် အမြင့်ပေ 2,900 ရှိပါတယ်။ ၎င်းသည် ရှမ်းပြည်နယ် ညောင်ရွှေချိုင့်ဝှမ်းတွင် တည်ရှိပြီး မြောက်မှတောင်သို့ ပြန့်ကျဲနေသော တောင်တန်းနှစ်ခုကြားတွင် တည်ရှိပါတယ်။ အင်းလေးသည် ရိုးသားကြိုးစားသော အင်းလေးဒေသခံ ၇၀,၀၀၀ ခန့် နေထိုင်ရာ ဒေသဖြစ်ပါတယ်။ အင်းလေးရှိ ရွာ ၁၇ ရွာသည် မတူကွဲပြားသော ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများ ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ပုံစံဖြင့် နေထိုင်ကြပါတယ်။  အင်းသားလူမျိုးအများစုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များဖြစ်ကြပြီး အင်းလေးကန်ကို မှီခိုစားသောက်နေကြရသည်။ ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လည်ပတ်သည့် ခရီးစဉ်အများစုသည် ယခင်က ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် ပုဂံတို့ဖြစ်သည်။ သို့သော်လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း အင်းလေးသည် ၎င်း၏ ထူးခြားသော ခြေတစ်ဖက်လှေလှော်ခြင်း၊ ရေပေါ်ဥယျာဉ်များနှင့် ကျေးရွာများနှင့် ရေကိုအခြေခံသော လူနေမှုပုံစံတို့ကြောင့် ခရီးသွားဧည့်သည်များကို ဆွဲဆောင်မှု အားကောင်းစေခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အင်းလေးကန်သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် UNESCO Biosphere Reserve အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးသော သဘာဝနယ်မြေဖြစ်လာခဲ့သည်။

 အင်းလေးကန်၏ ဆွဲဆောင်မှုများ

အင်းလေးသည် စျေးဝယ်စင်တာများ၊ စူပါမားကတ်များနှင့် အဆောက်အအုံကြီးများရှိသော မြို့ပြမြို့များနှင့်မတူဘဲ ၎င်း၏ ရေပေါ်ဈေးများ၊ ရွာများနှင့် အင်းသားလူမျိုးများ၏ လူနေမှုဘဝပုံစံကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ သစ်သားအိမ်များဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် အင်းသားတို့၏ရွာများသည် အင်းလေး၏ trademark များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် တံငါသည်များ ၏ ခြေထောက်တစ်ဖက်ဖြင့် လှေလှော်ခြင်းသည် ထူးခြားသော ဆွဲဆောင်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ခြေထောက်တစ်ဖက်ကို မတ်တပ်ရပ်ပြီး ကျန်ခြေထောက်တစ်ဖက်ကို လှေခါးတွင် တွဲလျက် ရေထဲတွင် လှော်ကာ လှေကို ရှေ့သို့ တွန်းပို့သော ရိုးရာနည်းဖြစ်ပါသည်။ အင်းလေးကန်ရဲ့ အနုပညာလက်ရာတစ်ခုဖြစ်သည့် နေဝင်ချိန်တွေမှာ ငါးဖမ်းရန်အတွက် ထွက်ခွာလေ့ရှိသော  တံငါသည်များဟာ  ခရီးသွားတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုကို အများဆုံးရရှိတာကတော့့ အသေအချာပါပဲ။

အင်းသားလူမျိုးများ ဘယ်လိုနေထိုင်ကြသလဲ?

တံငါလုပ်ငန်း၊ လယ်ယာလုပ်ငန်း၊ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရောင်းချမှု၊ ငွေထည်လုပ်ငန်းနှင့် လက်မှုပညာများသည် အင်းသားလူမျိုးများ၏ မှီခိုအားထားရာ လုပ်ငန်းအချို့ဖြစ်သည်။ ခြေထောက်တစ်ဖက် လှော်ခတ်ခြင်းအပြင် ဒေသခံများသည် မော်တော်ပါဝါမျိုးစုံ သို့မဟုတ် ရိုးရာကနူးလှေများ မောင်းနှင်ရာတွင် ကျွမ်းကျင်သူများ မည်သို့ဖြစ်ကြသည်ကို ကြည့်ရှုရသည်မှာ အံ့ဩစရာပင်။ လှေငှားစီး၍ အင်းလေး၏ ရိုးရာဓလေ့နှင့် ယဉ်ကျေးမှုများကို လေ့လာခြင်းမှာ လည်ပတ်သူတို့အဖို့ မဖြစ်မနေ လုပ်သင့်သည့် လည်ပတ်ခြင်း ပင်ဖြစ်သည်။ ခရီးစရိတ်သက်သာပြီး  ဒေသခံ ဧည့်လမ်းညွှန်များကလည်း နွေးထွေးဖော်ရွေကြသည်။ ထို့အပြင် ရံဖန်ရံခါ လှေများ လှေယာဉ်ကြော ပိတ်ဆို့မှုများ ရှိနေသည်ကို လှေမောင်းသူတို့ ရှောင်ရှား မောင်းနှင်ပေးသည်မှာလည်း အံ့သြစရာကောင်းပါသည်။ နောက်ထပ် စွဲမက်ဖွယ်ကောင်းတာ ကတော့ ရေပေါ်မှာ စိုက်ပျိုးခြင်းပဲ ဖြစ်ပါသည်။ ရွက်ဖျင်နှင့် ပင်လယ်မြက်များကို စုဝေးပြီး ရေပေါ်ပန်းခြံများ စေရန် ဝါးတိုင်ကြီးများဖြင့် စိုက်ပျိုးထားရှိသည်။ အင်းလေးရေမှာလည်း အာဟာရဓာတ်တွေ ကြွယ်ဝတာကြောင့် ခရမ်းချဉ်သီး၊ ကွပ်သီး၊ ပဲစင်းငုံနဲ့ ခရမ်းချဉ်သီးလိုမျိုး လတ်ဆတ်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းကြပြီး ရေပေါ်ဈေး ဒါမှမဟုတ် ကမ်းနားက မြေပြင်ဈေးတွေမှာ ရောင်းချပါတယ်။ အကြီးဆုံး ရေပေါ်ဈေးကို ရွာမရွာတွင် စည်ကားစွာ ကျင်းပလေ့ရှိသည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ဒေသထွက်ပစ္စည်းများနှင့် အမှတ်တရပစ္စည်းများကို ဒေသခံများသာမက ခရီးသွားများပါ ရောင်းချရန်အတွက် ဒေသခံတောင်သူလယ်သမားများ၏ လှေများကို ရွာမရွာတွင် ဆိုက်ကပ်ရောင်းချသည်။ ဒါ့အပြင် ငါးရက်တာကာလအတွင်း ကျေးရွာငါးရွာတို့တွင် အလှည့်ကျကျင်းပသည့် ငါးရက်ကြာဈေးသည် ဆန်းသစ်တီထွင်ပြီး အင်းလေးကန်၏ ဆွဲဆောင်မှုများထဲမှ တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။

အင်းလေးကန်မှာ မြည်းစမ်းကြည့်သင့်တဲ့ အစားအစာများ

အင်းလေးရှိ စားသောက်ဆိုင်များသည် သင့်တင့်သောစျေးနှုန်းမှသည် အဆင့်မြင့်ထမင်းစားခန်း အထိ ကွဲပြားသောအစားအစာအမျိုးအစားများကို ရောင်းချကြပါတယ်။ ဒေသထွက် ရှမ်းအစားအစာ၊အင်းသားဟင်းလျာများ၊ အာရှနှင့် အနောက်တိုင်းစတိုင် အစားအစာ နှစ်မျိုးလုံးကို အင်းလေးကန်တွင် မြည်းစမ်းနိုင်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် ရောင်းချလေ့ရှိသော ဟင်းလျာမှာ ရှမ်းပြည်တွင်းရှိ ရိုးရာအစားအစာဖြစ်သည့် ''ရှမ်းခေါက်ဆွဲ'' ဖြစ်သည်။ ''ရှမ်းထမင်းချဉ်'' သည် အင်းသားလူမျိုးများ၏ ထင်ရှားသော ဟင်းလျာဖြစ်ပြီး ရှမ်းပြည်နယ်သို့ သွားရောက်လည်ပတ်သည့်အခါ မြည်းစမ်းသင့်သည့် အစားအစာ တစ်မျိုးလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကြက်သားပြုတ်ကို ပူစီနံနှင့် ငရုတ်ကောင်းစိမ်းဖြင့် သမအောင် ချက်ထားသော ဟင်းလျာကို ထမင်း၊ ငါး၊ ဟင်းမျိုးစုံ၊ ဟင်း၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက် မွှေကြော်စသည်တို့ဖြင့် တွဲဖက် စားသုံးနိုင်ပါသည်။ အင်းလေးရေပေါ် စားသောက်ဆိုင်များတွင် စားသောက်ရခြင်းဖြင့် ရေပေါ်ကျေးရွာများ၏ သာယာလှပသော ရှုခင်းများ၊ ရေပေါ်တွင် စည်ကားနေသော အင်းသားလူမျိုးများ၏ ခမ်းနားသော မြင်ကွင်းများ၊စျေးသည်များနှင့် ခရီးသွားသူများ၏ မြင်ကွင်းများကိုလည်း ရှုမြင်နိုင်ပါသည်။ 

‍

အင်းလေးမှ ဝယ်ယူသွားသင့်သည့် အမှတ်တရလက်ဆောင်များ

အင်းလေးရှိ အမှတ်တရပစ္စည်းများနှင့် ရိုးရာလက်မှုပစ္စည်းများ ဝယ်ယူခြင်းသည် သင့်ခရီးစဉ်ကို အမှတ်ရစေမှာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်းလေးသည် ၎င်း၏ ရက်ကန်း ယဉ်ကျေးမှုအတွက် ထင်ရှားပါသည်။ ချည်နှင့်ပိုးထည်ယက်ခြင်းအကြောင်း သင်ကြားဖူးနိုင်သော်လည်း ကြာပန်းယက်ခြင်းသည် အသစ်အဆန်းဖြစ်နိုင်သည်။ အင်းလေးတွင် ကြာပန်းပင်များ ပေါများသဖြင့် အင်းသားလူမျိုးများသည် အထည်အလိပ်ပြုလုပ်ရန် ကြာကို အသုံးပြုကြပြီး မြန်မာ့ရိုးရာ အဝတ်အထည်များ၊ ပဝါများနှင့် အင်္ကျီများကို ထုတ်လုပ်ကြသည်။ နမ့်ပန်ကျေးရွာ အနောက်ဘက်တွင်ရှိသော ဖောင်ကုန်းတွင် ရက်ကန်းအလုပ်ရုံများရှိပြီး ကြာပန်း-ပိုးထည်ထည်များကို ဝယ်ယူရန် အကောင်းဆုံးနေရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ အထည်အလိပ်များ ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် စက်ယန္တရားဖြစ်သည့် ''ရက်ကန်း'' တွင် လူငယ်နှင့် သက်ကြီးရွယ်အို ရက်ကန်းသမားများ ကျွမ်းကျင်စွာ ရက်ကန်းရက်နေကြသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။ 

သင်တွေ့နိုင်သော နောက်ထပ်ဆွဲဆောင်မှုမှာ ဆေးပြင်းလိပ်ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ လက်လှိမ့်ဆေးပြင်းလိပ်ပြုလုပ်ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရှည်ကြာဆုံး ယဉ်ကျေးမှု အလေ့အထတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆေးပြင်းလိပ်များကို အရွယ်အစား၊ ပုံသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုး၊ ပါဝင်ပစ္စည်းများနှင့် အနံ့အရသာများဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။ အရသာအမျိုးမျိုးနှင့် ကြေညက်အောင် ဆေးရွက်ကြီးတို့ကို သေချာရောစပ်ပြီး သနပ်ဖက်အရွက်ဖြင့် လိပ်ထားပါသည်။ 

ထို့အပြင် အင်းလေးလှေခရီးစဉ်များတွင် အမြဲပါဝင်သည့် ငွေထည်အလုပ်ရုံသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခြင်းကိုလည်း လက်လွတ်မခံသင့်ပေ။  လက်မှုပညာသည်များသည် လက်ဝတ်ရတနာများ သို့မဟုတ် အခြားငွေ သို့မဟုတ် ရွှေထည်ပစ္စည်းများကို ရိုးရှင်းပြီး အနုစိတ်ဖြင့်အရည်အသွေးမြင့်သော ဒီဇိုင်းများအထိ ပြုလုပ်ကာ ချိုသာသောစျေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချသောကြောင့် ဝယ်ယူအားပေးသင့်ပေသည်။ဒီအမှတ်တရလက်ဆောင်လေးများသည် သင်ပြန်သွားတဲ့အခါ သင့်ရဲ့ခရီးစဉ်ကို အမှတ်ရစေမယ်လို့ အာမခံပါတယ်။

‍